
In de nacht van zaterdag op zondag is er uitzonderlijk vroege grondvorst in Brabant gemeten. Op de officiële meetstations in Volkel en Eindhoven daalde de temperatuur vlak boven de grond naar -0,2 en -0,3 graden Celsius. Daarmee is het de eerste keer sinds de hoogzomer dat de temperatuur onder nul zakte. Volgens Weeronline is dit opvallend vroeg, want gemiddeld treedt de eerste grondvorst pas op 28 september op.
Vroege grondvorst komt niet ieder jaar voor en is daarom een bijzonder verschijnsel. Vorig jaar werd de eerste nachtvorst pas op 13 september geregistreerd. Het record voor de aller-vroegste grondvorst na de zomer stamt uit 1973, toen op 22 augustus de temperatuur al zakte tot onder nul. In Twente werd toen zelfs een minimum van -2,2 graden gemeten.
Dat het dit jaar eind augustus al raak is, benadrukt hoe variabel het Nederlandse weer kan zijn. Heldere nachten, weinig wind en droge lucht zorgen ervoor dat de warmte van het aardoppervlak snel verdwijnt. Daardoor ontstaat vooral aan de grond sneller vorst dan hoger in de lucht.
Hoewel er sprake was van grondvorst, vroor het niet op de officiële meethoogte van 1,5 meter. In het Limburgse Ell daalde de temperatuur tot 3,8 graden, wat koud is maar niet onder nul. Dit laat zien dat de vorst zich enkel in de onderste luchtlaag boven het gras afspeelde. Het verschil tussen grondvorst en luchtvorst is belangrijk: waar grondvorst vooral effect heeft op planten en gewassen, is luchtvorst veel ingrijpender voor mens en natuur.
De uitzonderlijk vroege grondvorst in Brabant kan gevolgen hebben voor planten, landbouw en dieren. Kwetsbare tuinplanten of gewassen die nog in volle groei zijn, lopen een groter risico op schade. Voor boeren en tuiniers betekent dit dat ze alert moeten zijn op plotselinge kou, ook al is het formeel nog zomer.
Ook in de natuur kan vroege vorst impact hebben. Sommige insecten verdwijnen sneller en trekvogels krijgen signalen dat het tijd is om te vertrekken. Dit kan het ecologisch ritme in kleine mate beïnvloeden.
Meteorologen benadrukken dat de uitzonderlijk vroege grondvorst in Brabant weliswaar bijzonder is, maar geen reden tot paniek. Het weer in Nederland wordt sterk beïnvloed door wisselende druksystemen, waardoor het ene jaar zeer laat en het andere jaar juist zeer vroeg kan vriezen.
Toch zien wetenschappers dat het weer grilliger wordt. Snelle afwisselingen van warme zomerse dagen en frisse nachten met vorst passen in dat patroon. Of dit een structurele trend wordt, moet de komende jaren blijken.
De komende dagen lijkt de kans op nieuwe vorst klein. Overdag lopen de temperaturen weer op, waardoor het risico op koude nachten tijdelijk afneemt. Toch is de boodschap duidelijk: de herfst kondigt zich vroeg aan en de eerste vorst van dit seizoen staat al in de boeken.
Geweld tijdens Pride in Eindhoven. Lees hier meer!