ASML zou volgens nieuw boek bereid zijn geweest om ‘ogen en oren’ van de VS in China te zijn

ASML ogen en oren VS: volgens een nieuw boek zou de chipmachinemaker in 2023 bereid zijn geweest om de ogen en oren van de VS te zijn in Chinese chipfabrieken, midden in een conflict over exportbeperkingen. Volgens een nieuw boek zou ASML in 2023 een opmerkelijke rol hebben aangeboden aan de Verenigde Staten. De chipmachinemaker, cruciaal voor de wereldwijde halfgeleiderproductie, zou volgens anonieme bronnen bereid zijn geweest om de ogen en oren van de VS te zijn binnen Chinese chipfabrieken. Deze onthulling komt op een moment dat de geopolitieke spanningen rond technologie en exportbeperkingen groter zijn dan ooit. ASML zelf ontkent dat een dergelijk voorstel ooit is gedaan.

ASML ogen en oren VS in het conflict rond het herenakkoord

De beschuldigingen komen voort uit De belangrijkste machine ter wereld, een nieuw boek van Bloomberg-journalisten Diederik Baazil en Cagan Koc. Zij schetsen hoe ASML in de knel kwam te zitten tussen de belangen van Nederland en de Verenigde Staten, nadat exportafspraken richting China mogelijk waren geschonden.

Het zogeheten herenakkoord was een informele afspraak tussen Nederland en de VS om de export van chipmachines naar China te beperken. Vooral de zeer geavanceerde EUV-machines mochten niet worden geleverd, omdat deze technologie cruciaal is voor moderne chips die ook voor militaire doeleinden kunnen worden ingezet. Later werd het akkoord uitgebreid met een verbod op bepaalde DUV-machines, die vanaf januari 2024 niet meer naar China mochten worden verkocht.

Volgens de auteurs zou ASML tijdens de overgangsperiode meer DUV-machines hebben geleverd dan toegestaan. Dat leidde tot grote irritatie bij de Amerikaanse overheid.

Washington reageert fel op vermeende schending van afspraken

Toen Amerikaanse autoriteiten ontdekten dat ASML meer machines naar China had geëxporteerd dan was afgesproken, zou dat tot grote woede hebben geleid. De Amerikaanse minister van Economische Zaken trok zelfs persoonlijk aan de bel bij toenmalig CEO Peter Wennink.

De VS wilden dat ASML niet alleen de export stopzette, maar ook de service- en onderhoudsactiviteiten in China. Omdat ASML-ingenieurs een essentiële rol spelen in het draaiende houden van chipfabrieken, zou het stopzetten van service grote gevolgen hebben voor de Chinese productiecapaciteit.

Wennink waarschuwde volgens bronnen dat het isoleren van China contraproductief zou zijn: door het land af te sluiten van Westerse technologie zou China versneld investeren in eigen alternatieven, wat de geopolitieke machtsstrijd verder zou verhevigen.

Een ‘buitengewoon voorstel’: ASML biedt rol als informatiebron aan

Volgens Baazil en Koc deed Wennink daarop een gedurfde suggestie. Als ASML-ingenieurs toegang mochten behouden tot Chinese chipfabrieken, zouden zij inzicht kunnen geven in wat daar gebeurde. Omdat technici van ASML al aanwezig zijn in fabrieken, machines onderhouden en regelmatig contact hebben met personeel, zouden zij — al dan niet bewust — waardevolle informatie kunnen verzamelen over productiecapaciteit, processen en strategische ontwikkelingen.

In deze interpretatie zou ASML fungeren als de ogen en oren van de VS in China. Een ongewone rol voor een Nederlands bedrijf, dat zich normaal strikt neutraal opstelt in geopolitieke discussies. Volgens de auteurs werd het voorstel door de VS uiteindelijk afgewezen.

ASML ontkent dat het ooit zo’n rol heeft aangeboden zoals dat ASML ogen en oren VS zou willen zijn

ASML reageert fel op de suggestie dat het dergelijke informatie zou delen met de Amerikanen. In het boek benadrukt een woordvoerder dat het beschreven voorstel nooit is gedaan en dat de weergave van gebeurtenissen niet klopt. Ook tegenover Nederlandse media wilden ASML en Wennink niet inhoudelijk reageren. Het bedrijf werkte niet mee aan het boek, waardoor de gepresenteerde informatie volledig berust op anonieme bronnen.

Toch benadrukt het boek hoe immens groot de geopolitieke druk is die op ASML rust. Als enige producent ter wereld van EUV-machines en als leverancier van onmisbare DUV-technologie speelt het bedrijf een sleutelrol in de wereldwijde strijd om technologische dominantie. Dat maakt elke stap van ASML direct politiek beladen — en onderwerp van internationale aandacht.

Maxima MC hervat operaties na netwerkstoring: “Alle systemen weer stabiel”. Lees hier meer!